Tag: edukacjazdrowotna

(CHUNKY AND CRANCHY!)

***

Szacowany czas trwania: 60 min. bez rozpowszechniania

Cele modułu: odkrycieznaczenia prawidłowego żywienia; wyjaśnienie różnicy między pojęciami „żywność” i „składniki odżywcze”; poznanie struktury ludzkiego układu pokarmowego; sformułowanie idei potrzeby zróżnicowanej i zbilansowanej diety jako warunku utrzymania zdrowia; zrozumienie roli zdrowego przygotowywania żywności.

I ENERGIZER

„Nawyki żywieniowe”

Czas trwania: 5-7 min.

Wielkość grupy: Dowolna

Materiały: Brak

Prowadzący opowiada krótką historię o pani Kowalskiej, która straciła męża. Lekarz zapytał ją o jego nawyki żywieniowe, a ona odpowiedziała, że karmiła męża wszelkiego rodzaju pysznymi potrawami – pieczonym kurczakiem faszerowanym śliwkami, smażonymi na głębokim oleju pączkami, oraz dorodną golonką. Pan Kowalski początkowo jadł  te potrawy niechętnie, ale odmawianie żonie nie leżało w jego naturze, więc z czasem nawet polubił jej kuchnię i styl gotowania. Spieszył się do domu, gdzie czekały na niego nowe pyszne dania. Wieczorami oglądał telewizję i jadł, nie zdając sobie nawet sprawy z tego czy rzeczywiście jest głodny, czy je z przyzwyczajenia. W szpitalu lekarze zdiagnozowali: cukrzycę, otyłość, zapalenie żołądka i szereg innych dolegliwości.

Następnie  prowadzący pyta uczestników o propozycję tematu z jakim związana jest ta historyjka. Grupa dokonuje refleksji i odpowiada.

Wskazówki dla prowadzącego:

* Zachęć uczestników do podania różnych przykładów jedzenia, które zwykle jedzą;

* Zapytaj grupę, jaki wpływ mogą mieć na nas różne produkty w ciągu naszego życia;

* Do prezentacji możesz wykorzystać kilka zdjęć.

II GŁÓWNE DZIAŁANIE

„Wybieraj mądrze”

Czas trwania: około 40 min.

Wielkość grupy: około 20-25 osób

Materiały: Infografika 1, sól morska, projektor, komputer z Internetem.

Prowadzący rozpoczyna ćwiczenie, mówiąc grupie o tym, że każdy człowiek potrzebuje energii, aby umożliwić wzrost i naprawę tkanek, utrzymać poprawną temperaturę ciała i pobudzić aktywność fizyczną bazującą na pożywieniu. Wyjaśnia, że jemy, ponieważ w jedzeniu dostarczane są podstawowe rodzaje składników niezbędnych do funkcjonowania naszego organizmu. Następnie przedstawia tabelę z kategoryzowanymi składnikami (załącznik 1) i wygłasza na ich temat krótki wykład.

Makroelementy

Makroelementy są potrzebne w dużych ilościach, aby dostarczyć energii potrzebnej do utrzymania funkcji organizmu i wykonywania codziennych czynności. Istnieją trzy makroelementy – węglowodany, białka i tłuszcze.

Facylitator zachęca uczestników do dowiedzenia się, dlaczego potrzebujemy w naszej diecie węglowodanów, białek i tłuszczów oraz do zapoznania się ze strukturą i funkcją tych makroskładników (można poświęcić 3-5 minut na ich wygooglowanie przez grupę). Następnie przeprowadza krótką dyskusję na temat wyników poszukiwań i odsyła do szczegółów dostępnych w naszych poprzednich modułach.

Mikroelementy

Mikroelementy to substancje takie jak witaminy i minerały, które są niezbędnymi składnikami diety. Chociaż potrzebne są tylko w niewielkich ilościach, są niezbędne dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Rolą witamin i minerałów jest utrzymanie organizmu w dobrym stanie, w szczególności ważną funkcję w ludzkim organizmie pełni witamina C. Następnie moderator podaje przykład, dlaczego modne stało się używanie „soli morskiej” jako przyprawy i w kuchni, a nie tradycyjnej „soli kuchennej”. Uczestnicy poszukują i dzielą się informacjami na temat produkcji soli, w tym soli morskiej. Facylitator pokazuje uczniom próbki soli morskiej oraz zadaje pytanie: „Czy każda sól jest taka sama?”, korzystając z tych podpowiedzi:

• Czy stwierdzenia dotyczące soli morskiej sugerują, że ma ona bardziej słony smak niż zwykła sól kuchenna? Czy to możliwe?

• Większość soli morskich jest sprzedawana w postaci płatków lub granulek, które są większe niż granulki zwykłej soli kuchennej. Czy może to wpłynąć na jej smak:

• kiedy jest umieszczona na języku?
• kiedy sól rozpuszcza się w wodzie, np. podczas gotowania warzyw?

Błonnik pokarmowy

Błonnik pokarmowy to ta porcja pożywienia, która jest odporna na trawienie i wchłanianie w jelicie cienkim. Błonnik znajduje się w owocach, warzywach, orzechach i zbożach i jest ważnym składnikiem zdrowej diety.

Prowadzący otwiera klip wideo YouTube https://www.youtube.com/watch?v=HoC–teLQRE  i odtwarza go w klasie. Rozdaje kopie pytań (Załącznik 2) i prosi uczniów o ich wypełnienie (5-7 min). Następnie uczestnicy omawiają odpowiedzi.

Wskazówki dla prowadzącego:

• Znajdź lokalne produkty, które są znane uczestnikom.
• Znajdź reklamy ze zdrowymi hasłami, o których możesz porozmawiać z uczestnikami.
• Omów pojęcie trawienia w kontekście tego co ważne dla naszego organizmu aby trawienie odbywało się bez zakłóceń.

III PODSUMOWANIE

„Dobre trawienie”

Czas trwania: 15 min.

Wielkość grupy: Dowolna

Materiały: Infografika 1.

Na koniec prowadzący zadaje uczestnikom pytanie, jak dobrze się odżywiać, aby zachować zdrowie. Wyjaśnia, że żywność powinna być zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego, powinno też spożywać się różne warzywa zawierające błonnik w celu uzupełnienia zużycia energii przez człowieka. Facylitator przedstawia kolejność etapów procesu trawienia (załącznik 1) i prosi uczestników o refleksje.

Wskazówki dla prowadzącego:

• Omów zasady zdrowego odżywiania;
• Uczestnicy mogą dodawać dowolne zasady, które znają i praktykują

IV ROZPOWSZECHNIANIE

Zadanie domowe „Dbaj o dobro”

Czas trwania: 2 tygodnie

Wielkość grupy: Dowolna

Materiały: Aparat fotograficzny, komputer, PowerPoint, inny odpowiedni sprzęt techniczny.

Prowadzący przydziela lub prosi uczestników o wybranie jednej z poniższych aktywności i przedstawienie jej efektów grupie po upływie 2 tygodni:

• Rap o błonniku: Zainspirowany/a zdrową ideą wzbogacania jedzenia w błonnik, stwórz piosenkę w stylu rap.

• Prezentacja PowerPoint: Korzystając z informacji o błonniku pokarmowym, dostępnych w internecie i pozyskanych na zajęciach, przygotuj prezentację PowerPoint, którą można pokazać grupie dzieci ze szkoły podstawowej.

• Oda do błonnika: Napisz wiersz, w którym podkreślisz zalety błonnika w dobrze zbilansowanej diecie.

• Gazetka ścienna: Wykorzystując temat dotyczący błonnika pokarmowego i swoje umiejętności artystyczne, opracuj informacje na gazetkę ścienną, która może być wykorzystana aby promować korzyści płynących z diety  bogatej w błonnik.

• 2-minutowy film: wykorzystując temat dotyczący błonnika pokarmowego oraz swoje umiejętności aktorskie i technologiczne, nagraj 2-minutowy film, który podkreśla zalety błonnika w diecie człowieka.

(YOUNG, BOLD & ADDICTED)

**

Szacowany czas trwania: 60 min. bez rozpowszechniania

Cele modułu: poznanie, czym jest uzależnienie oraz jakie są ich rodzaje; doskonalenie umiejętności pozyskiwania i analizowania informacji; zapoznanie młodzieży ze sposobami przedstawiania uzależnienia w międzynarodowej kinematografii; skłonienie do dyskusji i pogłębionej refleksji; pobudzanie kreatywności i umiejętności pracy w grupie; dzielenie się pomysłami i refleksjami na temat problemów współczesnego świata.

I ENERGIZER

„Guma balonowa”

Czas trwania: 15 min.

Wielkość grupy: dowolna

Materiały: guma balonowa dla każdego uczestnika (mogą to być również żelki lub maomamy), flipchart, markery

Prowadzący rozdaje po jednym kawałku gumy o mocnym smaku każdej osobie, dając jednocześnie instrukcję, że należy trzymać gumę blisko nosa i ust, ale nie można wkładać jej do ust. Po minucie prowadzący pozwala położyć uczestnikom gumę na języku, ale w dalszym ciągu osoby nie mogą jej żuć. Po kolejnej minucie moderator pozwala grupie przeżuć gumę raz lub dwa, ale nie więcej.

Po tej części zadaje następujące pytania:

Komu udało się jak najdłużej nie ugryźć i nie przeżuć gumy?

Dla kogo to zadanie było łatwe?

Dla kogo trudne?

W jaki sposób udało Ci się oprzeć żuciu?

Jak się czułeś? Jakie to uczucie chcieć rzuć gumę, ale nie móc tego zrobić?

Jak możesz odnieść tę aktywność do sytuacji, w której ktoś jest od czegoś uzależniony?

Następnie facylitator wyjaśnia, że ​​gdy dana osoba jest uzależniona od substancji, narkotyku, czy alkoholu, jej ciało i umysł za wszelką cenę jej pragnie i jest w stanie zrobić bardzo wiele, aby doznać ukojenia płynącego z zażycia danego środka. Jest to podobne do wykonanej przed chwilą symulacji, kiedy nasze mózgi bardzo mocno przekonywały nas, że naprawdę chcą i potrzebują gumy.

Na koniec ćwiczenia prowadzący przedstawia grupie definicję uzależnienia:

„Zgodnie z definicją Komitetu Ekspertów WHO z 1969 roku: uzależnienie (drug dependence) jest to stan psychiczny, a niekiedy także fizyczny, wynikający z interakcji pomiędzy organizmem a środkiem uzależniającym, charakteryzujący się zmianą zachowania oraz innymi reakcjami, do których należy konieczność zażywania tego środka, w sposób ciągły lub okresowy, w celu doznania jego wpływu na psychikę, a niekiedy także po to, aby uniknąć przykrych objawów wynikających z jego braku.” (https://www.medonet.pl/zdrowie,uzaleznienie—rodzaje-uzaleznien–leczenie–rokowania,artykul,1728915.html)

Na koniec tego ćwiczenia prowadzący pyta uczestników jakie nałogi i uzależnienia znają – wszystkie pomysły zapisuje na flipcharcie. Moderator może zachęcić grupę do wskazania tych najbardziej typowych dla nastolatków, np: uzależnienie od substancji – narkotyków, alkoholu, nikotyny; seksu; elektroniki

Wskazówki dla prowadzącego:

• Przygotuj wcześniej definicję uzależnienia na flipcharcie.
• Oto strony, które mogą być przydatne, gdy mowa o uzależnieniach nastolatków: https://osrodkiterapii.pl/mlodziez-uzalezniona-coraz-mlodszy-wiek/; https://www.mjakmama24.pl/nastolatek/zagrozenia/narkotyki-wsrod-mlodziezy-przyczyny-uzaleznienia-jak-radzic-sobie-z-narkotyzujacym-sie-dzieckiem-jak-aa-3pQw-svvH-NjQU.html; https://zdrowie.pap.pl/rodzice/jedna-trzecia-nastolatkow-moze-juz-byc-uzalezniona-od-internetu; https://lewin-terapia.pl/artukuly-o-uzaleznieniu/jak-rozpoznac-objawy-uzaleznienia-u-nastolatka/

II GŁÓWNE DZIAŁANIE

„Poznaj wroga”

Czas trwania: około 35 min.

Wielkość grupy: około 30 osób

Materiały: długopisy, kolorowe kredki, papier, komputery/smartfony z Internetem

Prowadzący dzieli grupę na 5 mniejszych zespołów. Każdy zespół wybiera jeden temat do pracy, która będzie polegać na przygotowaniu prezentacji dla reszty grupy, na podstawie znalezionych w internecie wiadomości. Prezentację można wykonać w formie plakatu lub w formie cyfrowej.

Problemy do opracowania dla grup:

1. Uzależnienie od nikotyny – czynniki ryzyka, objawy, konsekwencje, leczenie
2. Uzależnienie od alkoholu – czynniki ryzyka, objawy, konsekwencje, odstawienie, leczenie
3. Narkomania – rodzaje narkotyków
4. Narkomania – czynniki ryzyka, objawy, konsekwencje, odstawienie, leczenie
5. Jak uzależnienie wpływa na mózg?

Gdy zespoły są gotowe, jeden po drugim prezentują swoją pracę. Facylitator powinien zapewnić grupie czas na wzajemne pytania lub wyjaśnianie niejasności.

Wskazówki dla prowadzącego:

• Przypomnij uczestnikom, że powinni pracować jako zespół i doceń wkład wszystkich członków.
• Oto źródła dla Ciebie i zespołu do poszukiwania informacji: https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/nikotynizm-czym-jest-uzaleznienie-od-nikotyny-i-jak-z-nim-walczyc,6180,n,192; https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/uzaleznienia/69539,leczenie-uzaleznienia-od-alkoholu; https://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/zdrowie-psychiczne/twarde-i-miekkie-narkotyki-podzial-rodzaje-dzialanie-aa-jNow-VQau-FmE2.html; https://www.medonet.pl/zdrowie,narkomania—definicja–fazy–przyczyny–leczenie,artykul,1729888.html; https://www.medonet.pl/psyche/uzaleznienia,uzaleznienie-to-choroba-mozgu—nowa-definicja-nalogow,artykul,1648835.html

III PODSUMOWANIE

„Co wiesz o uzależnieniu?”

Czas trwania: 10 min.

Wielkość grupy: Dowolna

Materiały: Załącznik 1 wydrukowany dla każdego uczestnika (lub przekształcony w interaktywny quiz), długopisy, dodatkowa część dla moderatora w Załączniku 2.

Po wszystkich zajęciach prowadzący zaprasza uczestników do sprawdzenia swojej wiedzy na temat uzależnień, przedstawiając im quiz „Co wiesz o uzależnieniu?” (Załącznik 1). Facylitator może dać grupie kilka minut na samodzielne udzielenie odpowiedzi, a następnie sprawdza na forum jak uczestnicy poradzili sobie z zadaniem, w razie potrzeby wyjaśniając i dodając więcej informacji od siebie (dodatkowa część dla moderatora w Załączniku 2).

Wskazówki dla prowadzącego:

• Uczestnikom, którzy udzielili najwięcej prawidłowych odpowiedzi, możesz przyznać nagrodę.
• Inspiracja quizu: University of Rochester Medical Center

IV ROZPOWSZECHNIANIE

Działanie „Perspektywa – wieczór filmowy”

Czas trwania: ok. 180 min.

Wielkość grupy: dowolna

Materiały: komputer, projektor, nagłośnienie, wybrany film z poniższej listy, pochodzący z legalnego źródła:

„Mój piękny syn” (2018) https://www.youtube.com/watch?v=y23HyopQxEg

„Narodziny gwiazdy” (2018) https://www.youtube.com/watch?v=nSbzyEJ8X9E

„Trainspotting” (1996) https://www.youtube.com/watch?v=8LuxOYIpu-I

„Requiem dla snu” (2000) https://www.youtube.com/watch?v=QBwzN4v1vA0

„Szkolny chwyt” (2006) https://www.youtube.com/watch?v=_BHPM956cYY

„Dzika droga” (2014) https://www.youtube.com/watch?v=tn2-GSqPyl0

Prowadzący organizuje wieczór filmowy, podczas którego prezentuje jeden z zaproponowanych filmów. Po projekcji prowdzi dyskusję opartą na odczuciach, wrażeniach i refleksji uczestników.

Wspomniane filmy są często bardzo dramatyczne i budzą  w widzach silne emocje, dlatego dobrym pomysłem może być omówienie i „otrząśnięcie” się  z takich trudnych uczuć. Wszystkie wymienione filmy zostały docenione na arenie międzynarodowej i uhonorowane licznymi nagrodami filmowymi.

(WASH YOUR HANDS!)

*

Szacowany czas trwania: 60 min. bez rozpowszechniania

Cele modułu: zrozumienie znaczenia dobrej higieny; zapewnienie informacji czym są bakterie; wdrożenie dobrej rutyny higienicznej; poznanie sposobów ochrony przed bakteriami.

I ENERGIZER

„Niewidoczny brud”

Czas trwania: 5-7 min.

Wielkość grupy: Dowolna

Materiały: Obrazy bakterii wydrukowane na papierze samoprzylepnym (https://www.google.com/search?rls=en&sxsrf=ALeKk00-gVfvVBiIxPD27WAtul6J46hkHw:1626036523026&source=univ&tbm=isch&q=bakterie&client=safari&sa=X&ved=2ahUKEwiMqeKK8tvxAhVnx4sKHbtZBakQ7Al6BAgdEA8&biw=1268&bih=623 )

Prowadzący rozdaje uczestnikom naklejki ze zdjęciami bakterii i drobnoustrojów i prosi, aby przykleiły je do wszystkiego czego mogą dotknąć. Następnie zaprasza wszystkich do rozejrzenia się po pokoju i odszukania wszystkich wlepek. Facylitator podsumowuje ćwiczenie pytaniami:

• W jaki sposób rozprzestrzeniają się bakterie?
• Dlaczego są niebezpieczne?

Wskazówki dla prowadzącego:

* Możesz pomóc dzieciom odnaleźć wszystkie „zainfekowane” miejsca.

* Upewnij się, że dzieci skupiają się na zadaniu i nie bawią się.

II GŁÓWNE DZIAŁANIE

„Po co myjemy ręce?”

Czas trwania: około 40 min.

Wielkość grupy: około 30 osób

Materiały: Piłka i zdjęcia bakterii na naklejkach.

Prowadzący wygłasza krótki wykład na temat bakterii/drobnoustrojów -więcej informacji tutaj: https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,bakterie—rola–badania–bakterie-chorobotworcze,artykul,1705029.html;  https://www.dettol.pl/choroby-i-ich-profilaktyka/informacje-o-zarazkach-i-profilaktyce-choroacuteb/zarazki-podstawowe-informacje/

Następnie opisuje znaczenie mycia rąk i kładzie szczególny nacisk na następujące elementy:

1. Kiedy osoby wydmuchują nos, kichają lub kaszlą, bakterie z nosa i ust mogą dostać się na ręce, stoły i inne przedmioty.

Prowadzący pokazuje, jak zakryć usta lub nos (nie dłonią, ale papierową chusteczką lub łokciem).

2. Jeśli ktoś znajduje się w pobliżu chorego, to jego bakterie mogą przedostać się do organizmu tej osoby, dlatego po rozmowie czy spotkaniu z kimś chorym należy umyć ręce.

3. Bakterie i drobnoustroje uwielbiają łazienki – znajdują się w toalecie, na kranie, klamkach. Pamiętajmy też, że żyją w różnych miejscach naszego ciała. Dlatego po skorzystaniu z toalety obowiązkowo trzeba umyć dłonie.

4. Przed planowaniem zjedzenia czegoś, nawet jeśli jest to tylko jabłko czy inna przekąska, również myjemy ręce.

5. Jeśli spędzamy czas ze zwierzętami, powinno zmyć się z dłoni wszelkie bakterie, które mogły tam się dostać.

6. Jeśli masz otwartą ranę, lub otarcie nigdy nie dotykaj tego miejsca brudnymi rękami, bakterie znajdujące się na dłoniach uniemożliwią szybkie gojenie.

7.  Spędzając czas na dworze, zawsze po powrocie do domu myjemy ręce.

8. W ciągu dnia, jeśli zauważymy, że ręce się zabrudziły, w trakcie robienia różnych rzeczy, również nie zwlekamy, tylko idziemy do łazienki je umyć.

Następnie facylitator  rozdaje naklejki, podnosi piłkę, udając że jest przeziębiony i kicha na nią. Mówi: ”Och! Zapomniałem kichnąć w łokieć, a teraz moje bakterie dostały się na piłkę (przykleja naklejkę z bakteriami na piłce).” Następnie rzuca piłkę dziecku, które głośno wypowiada swoją „rolę” (np. „Zapomniałem umyć ręce przed jedzeniem”) i nakleja na piłkę naklejkę i rzuca ją następnemu uczestnikowi.

W ostatnim rzucie facylitator powinien otrzymać piłkę, mówiąc: „Spójrz, ile bakterii przekazaliśmy sobie nawzajem! Dlatego musimy często myć ręce – aby zapobiec zachorowaniu”.

Wskazówki dla prowadzącego:

• Aby zilustrować, w jaki sposób bakterie mogą przedostać się do naszego organizmu i wywołać chorobę, można posłużyć się plakatem „Jak bakterie dostają się do organizmu” – patrz załącznik 1.
• Podaj przykład niedawnej pandemii i jak właściwa higiena może pomóc rozprzestrzenianiu się wirusa.
• Przypisz uczestnikom role przed rozpoczęciem ćwiczenia (jeden nie mył rąk przed jedzeniem, drugi po skorzystaniu z toalety, trzeci po spacerze itp.)
• Zapytaj uczestników o ich praktykę dbania o higienę oraz o to, jak często i kiedy powinni myć ręce.

III PODSUMOWANIE

„Prawidłowa higiena może uratować nam życie”

Czas trwania: 15 min.

Wielkość grupy: Dowolna

Materiały: Infografika z instrukcją mycia rąk.

Po wszystkich zajęciach prowadzący podsumowuje z uczestnikami najważniejsze zagadnienia. Uczestnicy podają przykłady, gdzie najczęściej znajdują się bakterie i drobnoustroje. Facylitator przedstawia plakat z instrukcją prawidłowego mycia rąk. Demonstruje kolejno kroki mycia rąk:

• Woda musi być ciepła, aby mydło lepiej usuwało bakterie.

• Namydl dobrze dłonie –  mycie rąk bez mydła nie usuwa bakterii.

• Dokładnie umyj ręce – trzeba umyć nie tylko dłonie, ale również grzbiety, przestrzenie między palcami i ich czubki.

• Dokładnie osusz ręce ręcznikiem papierowym – jest to konieczne do całkowitego usunięcia wszystkich bakterii. Podkreśl, że bakterie rozprzestrzeniają się znacznie szybciej przez mokre dłonie niż przez suche dłonie.

• Zakręć kran, używając tego samego ręcznika, którego używałeś do wycierania rąk. Wyjaśnij, że ręcznik chroni dłonie przed bakteriami, które mogą znajdować się na kranie.

Wskazówki dla prowadzącego:

• Po zajęciach powieś plakat „Właściwie umyj ręce” w pobliżu umywalki w łazience (jeśli to możliwe).
• Połóż nacisk na czas trwania mycia przez co najmniej 20 sekund.

IV ROZPOWSZECHNIANIE

Zadanie domowe „Zachowaj zasady higieny”

Czas trwania: 2-3 tygodnie

Wielkość grupy: Dowolna

Materiały: Notatnik.

Uczestnicy będą prowadzić notatki z każdego mycia rąk w ciągu tygodnia. Zanotują datę/godzinę, sytuację i miejsce. Po tygodniu badania, uczestnicy podzielą się wynikami w grupie.

(*OTC MEDICINE – THE MORE THE MERRIER?)

***

Szacowany czas trwania: 60 min. bez rozpowszechniania

Cele modułu: zapoznanie z fenomenem leków bez recepty; odkrycie zjawiska polipragmazji; wykorzystanie naturalnych alternatyw dla suplementów lub środków przeciwbólowych; pobudzenie refleksji nad własnym zdrowiem i praktykami medycznymi; promowanie zdrowych wyborów; prowokowanie do dyskusji i refleksji; rozbudzenie kreatywności i pracy w grupie

I ENERGIZER

„Ryzykowne pigułki”

Czas trwania: 10 min.

Wielkość grupy: max. 25 osób

Materiały: 5 nieprzezroczystych woreczków, 255 żetonów czerwonych, 195 żetonów zielonych, 5 żetonów złotych (można wyciąć z kartonu), flipchart do zapisu punktów, markery

Prowadzący dzieli grupę na 5 mniejszych (maksymalnie 5 osób). Każda drużyna otrzymuje 1 worek wypełniony 15 zielonymi, 15 czerwonymi i 1 złotym żetonem. Facylitator wyjaśnia, co następuje:

Gra zostanie rozegrana w 3 rundach.

Runda 1:

Każdy członek zespołu może wylosować z zamkniętymi oczami od 1 do 5 żetonów na raz. To od nich zależy, ile chcą wylosować, ale muszą pamiętać, na jaką liczbę się zdecydowali. Kolory żetonu odpowiadają punktom – za każdy zielony żeton drużyna otrzymuje 3 punkty, za złoty 50 punktów, a za czerwony -3 punkty. Celem gry jest zebranie jak największej liczby punktów. Runda kończy się, gdy każda osoba  z grupy wylosowała swoje żetony. Następnie zespół liczy swoje punkty, które moderator zapisuje na flipcharcie. Grupa nie odkłada do worka już wylosowanych żetonów.

Runda 2:

Do woreczka każdej drużyny facylitator dodaje 13 zielonych i 17 czerwonych żetonów. Ponownie zespół musi zdecydować, czy chce zaryzykować wzięcie większej ilości żetonów, czy grać bezpiecznie biorąc mniej, mając równocześnie na uwadze, że jeśli dana osoba w poprzedniej rundzie wzięła 2 lub więcej żetonów, w tej rundzie nie może wziąć ich mniej – minimum to liczba, wylosowana w I rundzie. Runda kończy się, gdy każda osoba dobrała swoje żetony. Następnie zespół liczy swoje punkty, które prowadzący zapisuje na flipcharcie. Grupa nie odkłada do worka już wylosowanych żetonów.

Runda 3:

Do woreczka każdej drużyny facylitator dodaje 11 zielonych i 19 czerwonych żetonów. W tej rundzie każdy uczestnik musi wylosować 5 żetonów. Runda kończy się, gdy każda osoba dobrała swoje żetony. Następnie zespół liczy swoje punkty, które prowadzący zapisuje na flipcharcie.

Facylitator oblicza wyniki i ogłasza zwycięską drużynę.

Następnie zadawane są następujące pytania:

• Jak się czułeś w tej aktywności?
• Jaką strategię wybrałeś? Grać bezpiecznie (dobierać mniej żetonów) czy ryzykować?
• Czy jesteś zadowolony z wyniku?
• Jeśli zagrałbyś  ponownie, co byś zmienił?
• Jak skojarzyłabyś tę grę z tytułem naszego warsztatu?
• Czy dostrzegasz jakieś podobieństwo między zielonymi/czerwonymi/złotymi żetonach a pigułkami lub suplementami diety?
• W jaki sposób przebieg gry przypomina sytuację przyjmowania leków w prawdziwym życiu?

Wskazówki dla prowadzącego:

• Przygotuj wcześniej żetony i woreczki. Worki nie muszą być duże, ale muszą być nieprzejrzyste, aby uczestnicy nie mogli widzieć co jest w środku. Kolorowe żetony możesz wydrukować na kartonie i wyciąć. Upewnij się, że mają ten sam rozmiar.
• Rozpocznij każdą rundę, gdy wszystkie grupy będą gotowe.
• Podkreśl, że w tej grze bardzo ważne jest, aby grać fair i nie podglądać podczas dobierania żetonów.
• Żetony reprezentują tabletki i suplementy diety, które są bardzo popularne i szeroko dostępne jako leki bez recepty. Ich kolorystyka i punkty pokazują, że istnieją leki dobre, wysokiej jakości, oparte na naturalnych substancjach, jak i te szkodliwe. Intensywność ich losowania w każdej rundzie oznacza:

Runda 1 – każda osoba ma wpływ na to ile „pigułek” chce/potrzebuje.

Runda 2 – im więcej bierzesz, tym więcej będziesz musiał brać w przyszłości – dawka pozostaje taka sama lub rośnie, ponieważ „ciało/umysł” potrzebuje więcej

Runda 3 – ostatnia faza, w której, tak jak bywa w życiu, nie masz już wyboru – należy zaspokoić potrzeby organizmu „aplikując” maksymalną ilość, co nie zawsze dobrze się kończy.

Ale w życiu, kupując leki i suplementy masz wpływ i wybór, co wybierasz i jak często je przyjmujesz. Naprawdę ważne więc jest, abyś dobrze  zdecydował, biorąc pod uwagę skład, pochodzenie i potencjalne konsekwencje tego, jaki wpływ mogą mieć na twój organizm.

II GŁÓWNE DZIAŁANIE

„Mieszaj + dobieraj = Polifarmacja”

Czas trwania: około 20 min.

Wielkość grupy: około 30 osób

Materiały: flipchart, markery, Infografika 1

Prowadzący zaczyna od zadania uczestnikom pytań o ich doświadczenia i codzienne praktyki związane z lekami bez recepty:

• Czy często kupujesz produkty/suplementy medyczne, które nie są przepisane przez lekarza?
• Dlaczego je kupujesz?
• Czy kiedykolwiek kupiłeś je z powodu reklamy lub rekomendacji innej osoby?
• Jakie produkty kupujesz najczęściej?
• Ile i jakiego rodzaju bierzesz codziennie?
• Czy kiedykolwiek konsultujesz suplementy/witaminy/środki przeciwbólowe lub inne produkty bez recepty z lekarzem lub farmaceutą?
• Czy istnieje potencjalne niebezpieczeństwo, które widzisz w przyjmowaniu różnych leków/produktów medycznych, których używasz bez konsultacji?

Po krótkiej dyskusji facylitator przedstawia uczestnikom krótki wykład o polipragmazji, która może być wynikiem codziennego przyjmowania różnych leków (przepisanych przez lekarza oraz tych bez recepty) z infografiki 1.

Na zakończenie ćwiczenia prowadzący dodaje, że ​​w części ewaluacyjnej uczestnicy będą aktywnie

wymyślać sposoby powstrzymania polifarmacji.

Wskazówki dla prowadzącego:

*Uczestnicy powinni czuć się dobrze i swobodnie dzielić się swoimi historiami, dlatego stwórz spokojną i pełną zaufania atmosferę.

* Informacje o polifarmacji należy przygotować wcześniej – na flipcharcie lub prezentacji. Zapoznaj się przy tym z terminem i kilkoma innymi artykułami na temat polifarmacji:

https://journals.viamedica.pl/diabetologia_praktyczna/article/view/54178/42468; https://biuletyn.servier.pl/32661/polifarmacja-u-pacjentow-w-starszym-wieku-co-mozemy-zrobic-komentarz-do-najnowszych-danych-epidemiologicznych; https://biuletyn.servier.pl/32661/polifarmacja-u-pacjentow-w-starszym-wieku-co-mozemy-zrobic-komentarz-do-najnowszych-danych-epidemiologicznych

III PODSUMOWANIE

„Zamiast…”

Czas trwania: 30 min.

Wielkość grupy: Dowolna

Materiały: smartfon, konto w mediach społecznościowych

Jako kontynuacja poprzedniego działania, ale jednocześnie podsumowanie całego modułu, prowadzący prosi każdego uczestnika o zastanowienie się nad jedną radą, której udzieliłby sobie i innym, a która dotyczy ograniczenia przyjmowania suplementów diety, środków przeciwbólowych i w produktach leczniczych, które nie są przepisane przez lekarza. Porada powinna brzmieć np. tak: „ZAMIAST brać witaminę D w tabletkach, zażyj SŁOŃCA” lub „Ból głowy? pij wodę, oddychaj głęboko i powąchaj lawendę ZAMIAST brać kolejną aspirynę”. Ważne jest, aby uczestnicy sprawdzili alternatywy dla tradycyjnych witamin, suplementów czy środków przeciwbólowych, zanim stworzą „poradę ZAMIAST”. Po tym, jak wymyślili swoje pomysły, moderator prosi wszystkich o nagranie ich jako bardzo krótkiego filmu selfie, który opublikują w swoich historiach w mediach społecznościowych (instagram, facebook, tick tok) z hasłem #INSTEAD #startnowplus.

IV ROZPOWSZECHNIANIE

Ćwiczenie „Zróbmy tu porządek”

Czas trwania: max. 60 min.

Wielkość grupy: brak/zadanie indywidualne

Materiały: apteczka w twoim domu

Prowadzący zaprasza uczestników do przyłączenia się, w dogodnym dla nich czasie, do sprzątnięcia swoich domowych apteczek. Sprzątanie polegać będzie na wyrzuceniu przeterminowanych lub niepotrzebnych już lekarstw – tabletek, syropów, odżywek, bandaży, kremów itp. oraz uporządkowaniu tych, których jeszcze można użyć – można przełożyć je do mniejszych pudełek z odpowiednimi etykietami, np.: na przeziębienie, na trawienie , witaminy itp. Prowadzący powinien przypomnieć, że przeterminowane/już niepotrzebne lekarstwa można zostawić w torebce w lokalnej aptece, ale w żadnym wypadku nie można ich wyrzucić do zwykłego kosza na śmieci. To zadanie może być pomocne we wskazaniu, ile zbędnych leków kupujemy i być może będzie sygnałem do ograniczenia tej praktyki i poszukiwania bardziej naturalnych rozwiązań, takich jak zdrowa dieta, sport i interakcje społeczne.